08 Oca 2020 1955 Görüntülenme

Tarihçi Aydın Ayhan ile yaptığımız röportajın tamamı:

       RÖPORTAJ

1-) Merhaba; öncelikle sizi tanımak isteriz. Bize kısaca kendinizden bahseder misiniz?

- 1947 Ayvalık doğumluyum. Aslen İvrindiliyim. 1950’de Sındırgı’ya geldik ilkokula orada başladım. 1954’de Balıkesir’e geldim Balıkesir Lisesi’ni bitirdim. Sonra Gazi Eğitim Fakültesini bitirdim. İlk öğretmenliğim 1967’de yaptım. 1968’de Diyarbakır’da  idim 2.5 yıl kadar orada çalıştım. Hala çok severim Diyarbakır’ı.

Sonra Mardin Midyat’ta askerlik yaptım.

2-)Çok memnun olduk. Kendinizi iyi bir Tarihçi olarak görüyor musunuz?

-Benim asıl branşım Almancadır. Ben tarihi hobi olarak görüyorum. Çocukluğumdan beri tarihi vesikaları topluyorum. Eskiden bu yazıları babama okuturdum. Nitekim babam 2013’de vefat etti. Babam vefat edince kendim çalıştım öğrendim.Geçmişe bir dönüp bakıyorum da iyi ki de öğrenmişim.

3-)Elinizdeki kıymetli arşivleri kendi yazılarınızı genç tarihçilere  bağışlamayı düşünüyor musunuz?

-Çocuklarım tarihe benden daha meraklı. Dedemden beri ben kitaplar içinde büyüdüm. Ben hayatımı kitaplarla geçirdim. Hatta ilkokul 3. sınıfta roman okumaya başladım. Yaşım biraz daha ilerlediğinde tiyatro eserleri okumaya başladım. Ben Türkiye’de en hızlı okuyan insanlardan birisiyim.Dakikada  1300 1400 kelime okuyorum. Hafıza eğitimleri almıştım. 40 yıl önce bir kitap okumuştum. Onu bile hala hatırlıyorum. Kitap meraklısıyımdır.

4-) Tarihle ilgili yaptığınız araştırmalarda sizi en çok hangi dönem etkilemiştir.

-Her dönemden etkilendim. Ama son dönem dediğimiz 1900’lerin ilk yıllarından 2.Dünya Savaşına kadar olan dönem daha çok etkiler. İttihatçıların dönemi İşgal yıllarındaki çektiğimiz acılar ciddi manada etkilemiştir. Birçok kitap topladım hatta Türkiye’deki en eski kitaplardan biri bende. 1336’da yazılmış el yazması kitap. Daha birçok tarihi eser ama benim çocuklarım çok meraklıdır. Hatta bazen onlar bana kitap getirir hediye olarak.

5-) Hocam Almancadan çok değerli çevirileriniz var Bu kadar iyi derecede Alman dilini nasıl öğrendiniz?

-Ben 40 yıl Almanca Öğretmenliği yaptım ayrıca Gazi’de okurken öğretmenlerim Alman Yahudileriydi onlardan çok enteresan bilgiler öğrendim. Bize çok sağlam eğitim verdiler. Bu sayede 2.Dünya Savaşı ve öncesi Alman kitaplarını bile çok rahat okur ve çeviririm.

6-)Tarihi bir kişilikle oturup konuşma imkanınız olsaydı onlara neler sorardınız?

-İstediğim çoğu kişiyle konuştum. Biraz da şans tabi çocukluğumda

Onlar sağdılar hep. Ama bulamadıklarım da oldu. Mesela benim dedem Kuvayi Milliyeci idi  almışlar Yunan Askerleri esir kampına götürmüşler Balıkesir’e 200 kişiden 5 kişi sağ dönmüş. Onlar da canlı cenaze benim nenem 6 ay dedemi tanıyamamış. Dedemin esir kampından arkadaşı vardı onun hatıratlarını alacaktım bulamadım.Onu bulup onunla konuşabilmek isterdim

7-)Kurtuluş Savaşı dönemindeki birlik ve beraberliğin günümüzde de yaşadığını düşünüyor musunuz?

-O zaman da hain vardı şimdi de var. Kurtuluş Savaşı döneminde Balıkesir’de ihanet etmeyen 4 grup vardır. Boşnaklar ihanet etmemişlerdir. Arnavutlar ihanet etmemişlerdir. Tatarlar ihanet etmemişlerdir ve Çingeneler ihanet etmemişlerdir. İhanet edenler genellikle Türklerden çıkmıştır. Bizim ihanet dediğimiz parti kavramıdır. Mesela  Damat Ferit’i destekleyenler Yunanistan’ı desteklemişlerdir. İttihatçılar ise demişler ki biz size karşıyız Atatürk’ü desteklemişlerdir.

8-) İttihat ve Terakki hakkında neler düşünüyorsunuz?

- Sultan Abdülhamit baskıcı bir adamdı. Mesela İttihatçılar başa gelir gelmez baskı döneminden kalan sorunlar nedeniyle çok fazla cemiyet kurmuşlar. Sultan Abdülhamit döneminde donanma bitmiş. İtalyanlar On İki Adalar’a çıkıyor Midilli’ye çıkıyor. Askerimiz var fakat savunacak donanmamız yok. Bunları aşmak için donanma cemiyetleri kurmuşlar. Baskı Döneminden kalan sorunları aşmak için çok uğraştılar. Ben İttihat ve Terakki ile ilgili çok yazı yazdım oradan da okuyabilirsiniz.  

9-)Tarih alanındaki edindiğiniz tecrübeleriniz normal hayatınızı da etkiledi mi?

-Birçok yönden etkiledi. Çocuklarımı kitaplarla yetiştirdim. Eve girdiğimiz gibi birbirimize ekmek aldın mı diye sormayız da kitap aldın mı diye sorarız. Öyle kitaplar var ki hala almak araştırmak istediğim. Tarih alanındaki okuduğum onca kitap benim hayat çizgimi çizmiştir. Hala da kitap belge aramaya devam ediyorum.

10-)Kurtuluş Savaşı döneminde bizden kat kat üstün olan Yunan Ordusunun yenilme sebepleri nelerdir?

-Yunanların yaptığı bir hata yoktu. Kurtuluş Savaşındaki Türk liderler çok iyi derecede yetişmiş subaylardı. Yunan Ordusunda ise hiç savaş görmemiş generaller vardı. Harp bir sanattır eğitimdir. Türk Ordusu birçok cephede savaşmış insanlar. Türk askerleri Kafkas Dağlarında Yemen Çöllerinde her türlü sıkıntıyı tatmış tecrübe etmiş insanlar. 

Yunanlıların böyle zeki komutanlar böyle tecrübeli askerlere karşı kaybedecekleri kesindi zaten.

11-)Tarih Bölümüne sempati duyan Tarih Okumak isteyen gençlere neler önerirsiniz

-Okumak, okuyacaklar, çok okuyacaklar. Birçok tarih dergisi var kitap peşinde koşsunlar. Buldukları kitabı okusunlar Bir tarihçinin hayatı kitaptır. Eğer okuyup araştırırlarsa tarih alanında başarılı olurlar.